قصه خانواده ساده شهرستانی در پایتخت2 که 2سال‌پیش سری اول آن از شبکه اول پخش شد و در زمان خودش مخاطبان زیادی را با خود همراه کرد. این سریال بیست و هشتمین سریالی است که به کارگردانی سیروس مقدم ساخته شده است. سیروس مقدم کارگردانی است که در کارنامه خود آثار قابل توجهی دارد که هرکدام در زمان پخش مخاطبان بسیاری داشته است. این سریال در سری گذشته با درنظرگرفتن مضمون مهاجرت یک خانواده از شمال کشور به تهران باعث نزدیکی مخاطب با فضای داستان و در نتیجه به ساخت سری دوم انجامید. قراراست سری سوم این مجموعه بعداز این ساخته‌‌شود. به‌نظر می‌رسد که حکایت خانواده نقی به این زودی‌ها تمام نمی‌شود. سیروس مقدم باز به سراغ خانواده نقی رفت و این بار آنها را با گنبد و گلدسته‌ای از شمال کشور روانه جنوب کشور کرد. سازنده سریال‌های «نرگس» و «پلیس جوان» معتقد است که پایتخت یک و پایتخت دو باهم قابل مقایسه نیستند. اگر جزو آن دسته مخاطبانی هستید که قسمت اول این سریال را بیشتر دوست دارید باید بدانید که کارگردان این‌کار قسمت دوم آن را یک سر و گردن از سری اول آن بالاتر می‌داند. به‌نظر او دلیل این قضیه را باید در قصه و محتوای آن جست: «هم از لحاظ قصه و محتوا سری دوم کاملا متفاوت است. هم به لحاظ ساختار، سر و شکل و سختی کار سری دوم بالاتر است. این کار در شرایط بسیار سخت‌تری تولید شده است و ما برای عبور کامیون با گنبد و گلدسته فقط از یک خیابان آن هم در خارج از شهر به‌عنوان مثال چندین تیر چراغ برق را خوابانده‌ایم تا بتوانیم کامیون را صد متر حرکت بدهیم. تولید این سریال کار بسیار سختی بود اما ما چون به‌کار علاقه داشتیم، آن را با عشق ساختیم».
محسن تنابنده، علاوه بر ایفای نقش نقی، نویسندگی این دو سریال را برعهده داشت. تنابنده در فاصله میان دو پایتخت در فیلم سینمایی محمد(ص) آخرین ساخته مجید مجیدی حضور یافت و نقش ساموئل، تاجر یهودی را ایفا کرد. البته همین مدت زمان فرصت خوبی بود تا او بیشتر روی ماجراهای خانواده نقی فکر کند و به نگارش سری دوم پایتخت بپردازد: «زمانی که یک اثر برای بار اول ساخته می‌شود مخاطب فضایی کاملا جدید و نو را تجربه می‌کند؛ فضایی که برایش تازگی دارد و برای نخستین بار آن را تجربه می‌کند اما وقتی بحث ساختن سری دوم پیش می‌آید، کار بسیار سخت‌تر می‌شود چون همانطور که اشاره کردم برای بار اول فضا کاملا جدید است ولی در دور دوم شما یک مشکل عمده دارید که آن فضا و آدم‌ها یک‌بار دیده شده‌اند و حال شما باید مطلب بسیار جدیدتری بسازید تا برای مخاطب قابل باور باشد. کار نگارش پایتخت 2 نیز به همین نسبت برای من کار بسیار سختی بود چون هم باید بر جذابیت سری اول می‌افزودم و هم باید با همین شخصیت‌های قبلی فضایی نو را برای مخاطب خلق می‌کردم».
ریما رامین فر که در سری اول و سری دوم این سریال بازی داشته است با صحبت‌های همبازی خود موافق است: «زمانی که مخاطبان به تماشای سریال پایتخت یک نشستند، هیچ پیش زمینه‌ای نداشتند و کاملا خنثی و منفعل کار را دیدند اما همه ما می‌دانیم که مخاطب ما در سری دوم با یک توقع بسیار بالاتر به تماشای سریال پایتخت دو نشست و این موضوع نیز بدیهی است که خیلی‌ها بگویند سری دوم به خوبی سری اول درنیامده است. اما گروه ما هیچ‌کس چه جلوی دوربین و چه پشت دوربین چیزی را فروگذار نکرده و همه ما بهترین تلاشمان را کردیم و امیدوارم همان میزان که ما تلاش کردیم و حتی زجر کشیدیم و خستگی که به جان خریدیم به نشاط و خوشحالی مردم بینجامد».
به گفته این بازیگر در ابتدا ترکیب بازیگران بسیار متفاوت بوده‌است: «در سری اول هیچ‌چیز تجربه نشده بود و وقتی من در کنار تنابنده و مهران‌فر و آقای خمسه قرار گرفتیم، ابتدا ترکیب کمی عجیب و غریب به‌نظرمان آمد اما وقتی کار جلو رفت و پایتخت موفق‌ترین سریال نوروزی شد، مطمئن شدیم که سریال توانسته جای خود را بین مردم باز کند. همین موضوع هم منجر شد تا ما با جان و دل در سری دوم سریال هم حضور پیدا کنیم».
قسمت اول این سریال روی مهاجرت خانواده نقی و مشکلات این خانواده تأکید داشت اما به‌نظر می‌رسد در سری دوم این سریال تأکید بیشتر بر جنبه‌های توریستی کشور و وجه سرگرمی آن است. از نظر کارگردان کار هم وجه سرگرمی نکته‌ای بوده که در کار درنظر داشته‌اند؛ «این بار هدفمان این بود که با کامیون ایرانگردی داشته باشیم و هم جنبه‌های توریستی کشورمان را به مردم نشان بدهیم تا به سفر تشویق و ترغیب شوند و هم بدانند که چه نقاط زیبایی در کشور عزیزمان وجود دارد که مورد توجه قرار نمی‌گیرد. ضمن اینکه می‌خواستیم قصه‌هایی از مناطق مختلف ایران داشته باشیم».
تم ایرانگردی در سریالی با قسمت‌های محدود قطعا پاسخگو نخواهد بود؛ نکته‌ای که خود مقدم هم به آن معتقد است: «این مشکل وجود دارد. آن هم برای ما که کار را ویژه نوروز ساختیم و حداکثر در 13تا 15قسمت باید کار را تحویل می‌دادیم». تنابنده هم به جنبه‌های دیگری در سری اول و دوم اشاره دارد: «در سری اول بحث مهاجرت برایمان مهم بود و تصمیم داشتیم به این ماجرا از زاویه‌ای دیگر نگاه کنیم. در سری دوم بحث مهاجرت حل شده بود و ما داستان را بر پایه بردن یک گنبد و گلدسته از شمال کشور به جنوب کشور قرار دادیم. در لابه‌لای آن نیز داستانک‌هایی که هر کدام بتواند مخاطب را پای تلویزیون نگه دارد».
زمانی که خبر ساخت سری دوم این سریال اعلام شد و حتی زمان پخش آن، بازخوردهای متفاوتی میان مخاطبان و منتقدان شکل گرفت، عدم‌همکاری استان مازندران که بعدها برای همکاری رضایت خود را اعلام کردند این نکته را به ذهن متبادرمی‌کرد که شاید این کار با جرح و تعدیل شخصیت‌ها مواجه بوده‌است. مقدم درباره بازخوردهای کار را مهم دانست: «شخصیت‌ها جرح و تعدیل نشده است. ما بعد از پایتخت یک که پخش شد به‌دنبال بازخوردها رفتیم و آنها را مورد بررسی قرار دادیم. بالاخره ما هم آدم‌های باهوشی هستیم و متوجه شدیم که برخی صحنه‌ها، آدم‌ها و دیالوگ‌ها در کار اضافی بوده‌اند که آنها را حذف کردیم اما به جای آنها موارد دیگری را جایگزین کردیم. یا یکسری تکه‌کلام‌ها در پایتخت یک جواب می‌داد مثل اینکه بابا پنجعلی مدام می‌گفت بریم مشهد. اما در پایتخت دو دیگر این تکه کلام جواب نمی‌داد، چون بابا پنجعلی به مشهد سفر کرد و به آرزویش رسید و ما تکه کلام دیگری جایگزین آن کردیم. در سری جدید هم همانطور که دیدید باباپنجعلی فراموشی داشت اما در سری دوم این مورد کمتر مورد توجه قرار گرفته بود و ما بر نکات مثبت این پدربزرگ توجه کرده بودیم».
تنابنده در مقام فیلمنامه‌نویس، نگارش در تلویزیون خصوصا درحوزه طنز را مشکل دانست: «کار نگارش برای تلویزیون بسیار سخت‌تر است و در این میان مشکلات بسیاری وجود دارد. به‌ویژه اگر کار طنز باشد. شما برای اینکه قصه‌ای بنویسید و آن را گسترش بدهید، به هر سمت که بروید با بحث تازه‌ای روبه‌رو می‌شوید. مثلا حضور خانم‌ها در کار طنز و نوشتن برای آنها کار بسیار سختی است یا اینکه وقتی می‌خواهید از لهجه‌ای در کارتان استفاده کنید تازه مشکلات شروع می‌شود و در نهایت به عده‌ای بر می‌خورد. مخصوصا اگر این طنز جنبه نقد نیز داشته باشد و شما بخواهید در کارتان نقدی بر مسائل روز جامعه داشته باشید. اگر ما می‌خواهیم برنامه‌های خوبی برای مخاطبانمان داشته باشیم، باید تا جایی که می‌توانیم امکانات در اختیار برنامه‌سازان قرار بدهیم. فضای جامعه نیز باید باز‌تر از این باشد که تا کارگردانی از لهجه‌ای در کارش استفاده کرد مورد اعتراض قرارنگیرد».
او در ادامه، فیلمنامه را نکته مهمی برای ساخت یک اثر حرفه‌ای خواند: «برای ساخت یک اثر خوب ما باید یک فیلمنامه خوب داشته باشیم. درحال حاضر کمبود فیلمنامه خوب یک مشکل بسیار اساسی است که متأسفانه توجهی به آن نمی‌شود. البته با توجه به این کمبود هیچ اتفاق جدید و تازه‌ای هم نمی‌افتد و شرایط همینطور پیش می‌رود. درحالی‌که اگر ما کار خوب می‌خواهیم و قصد داریم مخاطب را پای تلویزیون ایرانی بنشانیم باید در بحث نگارش فیلمنامه تلاش بسیار بیشتری داشته باشیم».
شخصیت‌هایی در ابتدای سریال حضور داشتند نظیر مهران احمدی و هومن حاجی عبداللهی که در همان قسمت‌های اول به خوبی با مخاطب ارتباط برقرار کردند اما در نیمه، این شخصیت‌ها فراموش شدند مقدم ضمن تأکید بر بازی خوب این بازیگران به فیلمنامه کار اشاره دارد: «هر دو این بازیگران به خوبی از پس نقش خود برآمدند و مخاطب هم آنها را پسندید. اما نکته مهم این است که ما وقتی از آنها برای حضور در کار دعوت کردیم، هفت قسمت اول سریال نوشته شده بود و ما امکان کم و زیاد کردن نقش‌ها را نداشتیم. ضمن اینکه من ترجیح می‌دادم که حضور این دو بازیگر و همچنین بازیگران دیگر بجا و درست باشد. شاید اگر حضور آنها در سریال بیشتر می‌شد تا این‌حد مورد توجه و علاقه قرار نمی‌گرفت و حتی از میزان علاقه مخاطب به آنها نیز کاسته می‌شد».
تنابنده درباره همبازی‌هایش در سریال پایتخت2 به‌جز بازیگرهای ثابت سریال عنوان کرد: «سینما، تئاتر و تلویزیون یک کار جمعی است و شما وقتی می‌خواهید یک کار تلویزیونی در سطح بالا بسازید مجبورید که از بازیگران و تیم خوبی بهره ببرید. طبیعتا این نیروهای خوب متعلق به یک استان نیستند. اینطور نیست که مثلا همه بازیگران خوب ما متعلق به مازندران باشند یا مثلا همه متعلق به شرق یا غرب کشور باشند. خوب طبیعی است که تماشاگران تلویزیون بازیگران حرفه‌ای را دوست دارند و ترجیح می‌دهند که بازی این بازیگران را ببینند حتی اهالی خود مازندران. شما باید در کار به همان افراد خبره و متبحر رو بیاورید. ضمن اینکه در سری جدید پایتخت از خیلی از بازیگران استان‌های مازندران و گلستان بهره برده‌ایم و استفاده کرده‌ایم».
رامین فر کارگردانی سیروس مقدم و ایجاد فضایی خلاق برای کارگردان را نکته مهمی در باورپذیری کار ارزیابی کرد: «کارکردن با این کارگردان بسیار خوب و لذت‌بخش است. سیروس مقدم کارگردانی است که به بازیگر اجازه می‌دهد تا در هر لحظه‌ای که احساس می‌کند می‌تواند خلاقیت داشته باشد، به خلاقیت دست یاید. او همواره از نظرات و پیشنهادهای بازیگران استقبال می‌کند و مین موضوع باعث دلگرمی برای ماست».
